Việc vi phạm bản quyền trong lĩnh vực OTT (Over-The-Top) đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng và phức tạp trong thời đại số hóa hiện nay. OTT là mô hình truyền hình và truyền thông trực tuyến, nơi nội dung âm nhạc, phim ảnh và chương trình truyền hình được truyền tải qua internet mà không cần đến cơ sở hạ tầng truyền hình truyền thống.
Vào ngày 26/9/2023, tại Hà Nội, Liên minh Sáng tạo Nội dung Số Việt Nam (DCCA) đã hợp tác cùng Thủ Đô Multimedia tổ chức một buổi Tọa đàm mang chủ đề “Giải quyết vấn đề bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc, điện ảnh, và truyền hình số.” Buổi Tọa đàm này nhằm tập trung vào các thách thức liên quan đến việc bảo vệ bản quyền trong ngành công nghiệp này và tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để đối phó với những thách thức này.
Theo viettimes.vn, thông tin được đưa ra tại tọa đàm “Giải bài toán bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc, điện ảnh, truyền hình số” do Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam (DCCA) tổ chức, nhằm chia sẻ về thực trạng vi phạm bản quyền nội dung số nói chung, ở ngành âm nhạc, điện ảnh và truyền hình số nói riêng, đồng thời, thảo luận về khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp phòng ngừa và ngăn chặn xâm phạm bản quyền.
Trong bối cảnh phân phối nội dung kỹ thuật số đang diễn ra cực kỳ sôi động, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng truyền hình OTT (Over-The-Top) và các nhà phát hành phim trực tuyến đã đưa người dùng tới một thời kỳ tiêu thụ nội dung giải trí hoàn toàn mới mẻ. Sự thuận tiện trong việc truy cập phim, chương trình truyền hình và sự kiện âm nhạc trực tiếp trên các thiết bị đã làm biến đổi cách khán giả tương tác với nội dung.
Tuy nhiên, cuộc cách mạng số hóa này cũng mang đến những thách thức chưa từng có trong việc bảo mật và bảo vệ bản quyền nội dung, cũng như yêu cầu cần có các giải pháp mới để tránh hàng loạt rủi ro về xâm hại bản quyền.
Các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình OTT như TV360, FPT Play; các hãng phát hành phim trực tuyến như Netflix, Hulu, và Hotstar đã trở thành những nhân tố quan trọng trong hệ sinh thái giải trí Internet khi đáp ứng nhu cầu nội dung không giới hạn. Vì vậy, việc đảm bảo tính toàn vẹn và độc quyền cho các nội dung phát hành đã trở thành vấn đề quan trọng và là bài toán mà các nhà sở hữu và phát hành nội dung ngày càng coi trọng.
Mặc dù các biện pháp chặn tên miền cũng bắt đầu được thực thi tại Việt nam; các giải pháp quản lý quyền kỹ thuật số (DRM) như Widevine, FairPlay và PlayReady đã được triển khai để ngăn chặn truy cập và phân phối trái phép, nhưng các giải pháp bảo vệ bản quyền hiện tại vẫn chưa đủ sức bảo vệ và cần một phương pháp đa chiều để giải quyết các rủi ro đang hiện hữu.
Đặc biệt, vấn đề mà các nhà cung cấp nội dung đối mặt trong lỗ hổng DRM trước hết là việc lợi dụng sự giả mạo gói tin để đánh lừa máy chủ ủy quyền (License Server) và qua mặt việc xác thực cấp quyền lấy nội dung cho các tài khoản không đủ tin cậy.
Toạ đàm thảo luận các khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi xâm phạm đến bản quyền.
Bên cạnh lỗ hổng của DRM, các nhà cung cấp truyền hình OTT và các hãng phát hành trực tuyến phải đối mặt với một loạt rủi ro khác, đòi hỏi các giải pháp bảo vệ bản quyền toàn diện như: Vấn đề dùng thiết bị quay màn hình để phát lại hay việc khai thác các Mạng riêng ảo (VPN) để né tránh hạn chế địa lý, cho phép truy cập nội dung từ quốc gia phân phối nội dung trái phép tại một quốc gia khác…
Ông Đinh Tiến Dũng – Phó Cục trưởng Cục Thông tin đối ngoại, Bộ Thông tin và Truyền thông – cho rằng khối cơ quan nhà nước đã có nhiều biện pháp thể hiện trách nhiệm trong bảo vệ bản quyền, các sản phẩm công nghiệp văn hóa và tuân thủ các cam kết, quy ước quốc tế mà Việt Nam tham gia. Cơ quan quản lý Nhà nước cũng đang nỗ lực trong việc sửa đổi văn bản luật và bổ sung quy định liên quan.
Tuy nhiên, công tác quản lý nội dung trên mạng hiện đang do 3 cơ quan quản lý là Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Do đó, việc xử lý các hành vi vi phạm, các kênh vi phạm bản quyền còn tốn nhiều thời gian hành chính.
Ông Dũng cũng cho rằng tốc độ chặn, gỡ các nội dung vi phạm bản quyền cần phải được tăng tốc hơn nữa, bởi nếu xử lý trong khoảng 10-15 phút, khi nội dung đó mới có vài chục lượt xem, thì công tác quản lý mới có tác dụng. Nếu kênh vi phạm đã thu được hàng triệu lượt xem thì việc xử lý không còn hiệu quả.
Dẫn thực tế mức xử phạt hành chính cao nhất từ trước đến nay là 150 triệu đồng, trong khi mức thu lợi của một website lậu tường thuật bóng đá, tổ chức cá độ bóng đá trên mạng, có thể đến hàng tỷ đồng, ông Đinh Tiến Dũng cho rằng các cơ quan cần chia sẻ dữ liệu để phối hợp hiệu quả hơn và chế tài xử phạt cũng cần nghiêm khắc hơn.
Ngăn chặn gần 1.000 website bóng đá lậu trong 12 tháng qua
Cùng quan điểm với ông Đinh Tiến Dũng, ông Phạm Hoàng Hải – Giám đốc Trung tâm Bản quyền nội dung số, Cục Phát thanh truyền hình và thông điện tử, Bộ TT&TT- cho rằng, các biện pháp chặn truy cập vào các trang vi phạm bản quyền đã phát huy hiệu quả, góp phần thay đổi thói quen của người dùng. “23% người dùng Internet Việt Nam trả lời sẽ không truy cập web lậu hoặc ít truy cập do tác động của việc chặn truy cập” – ông Hoàng Hải dẫn một khảo sát gần đây.
Ông Phạm Hoàng Hải – Giám đốc Trung tâm Bản quyền nội dung số.
Đại diện Trung tâm bảo vệ bản quyền nội dung số cũng đề xuất các giải pháp phòng, chống vi phạm bản quyền trên mạng một cách hiệu quả, đó là thiết lập đầu mối phối hợp giữa chủ sở hữu quyền, cơ quan quản lý nhà nước và các ISP; thiết lập cơ chế chặn linh hoạt – chặn đuổi các tên miền mới phát sinh sau khi chặn; áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp khác nhau để chặn truy cập (DNS, IP, CDN). Đồng thời, cần phát triển công cụ chặn tự động để các bên sử dụng, nhằm giảm thiểu thời gian và nhân lực.
Theo thống kê, từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023, Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử đã phối hợp với Cục An toàn thông tin và các chủ thể quyền để ngăn chặn gần 1.000 website bóng đá lậu như xoilac.1tiengruoi.link, xoivo4.com, coichua.net, tammao.tv, 90link.com, xoilac.live, xemtructiep.xyz…
Danh sách các website vi phạm được công bố trên trang banquyen.gov.vn.
Ông Vũ Kiêm Văn – Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) – cho biết nhiều tổ chức xã hội nghề nghiệp, nhiều doanh nghiệp về khai thác và bảo vệ bản quyền đã ra đời, tập trung vào các lĩnh vực như phim ảnh, âm nhạc, game…, tạo thành một lực lượng ngày càng đông đảo, cùng chung tay góp sức trong công cuộc bảo vệ bản quyền số. Sau một thời gian truyền thông, chia sẻ kinh nghiệm và kiến thức, ý thức bảo vệ bản quyền của cộng đồng DN Việt Nam đã nâng cao.
Ông Vũ Kiêm Văn – Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký VDCA.
Nhiều đơn vị đã chú ý hơn đến công tác bảo vệ bản quyền tác giả, đầu tư cho công tác phát triển. Nhiều đơn vị đã cung cấp những giải pháp công nghệ hỗ trợ hoạt động này.
Trước vấn nạn vi phạm bản quyền nội dung số, ông Nguyễn Ngọc Hân – Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia – đã chia sẻ giải pháp Sigma Multi-DRM tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) trong bảo vệ bản quyền (tên thương mại Sigma Active Observer – SAO) giúp các nhà sở hữu nội dung, các nền tảng phát hành nội dung trực tuyến có thể bảo vệ được bản quyền các sản phẩm nội dung trên Internet.
SAO không chỉ đơn thuần là một lớp bảo mật của Sigma Multi-DRM, mà còn quan sát hoạt động giám sát mọi khía cạnh phân phối nội dung và phát trực tuyến. Sử dụng thuật toán AI tiên tiến, SAO tiến xa hơn trong việc phát hiện và rà soát mọi hoạt động trao đổi dữ liệu trong quá trình phân phối nội dung trên Internet.
Theo ông Nguyễn Ngọc Hân, SAO sử dụng thuật toán do AI thúc đẩy để xác định các biểu hiện bất thường và các mối đe dọa tiềm năng tại mọi bước, bao gồm việc phát hiện việc vi phạm phân phối xuyên biên giới, đồng thời, có thể xác định việc sử dụng VPN và tiêu diệt các nỗ lực khai thác việc truy cập nội dung qua các khu vực khác nhau. Biện pháp tích cực này loại bỏ các hạn chế về địa lý và cắt giảm việc truy cập thâm dụng nội dung trái phép xuyên biên giới.
Ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng giám đốc Thủ Đô Multimedia.
Đồng thời, SAO có khả năng kháng lại giả mạo thông tin khi thuật toán AI của SAO nhận ra các dấu hiệu giả mạo thông tin, đẩy lùi các nỗ lực đánh lừa máy chủ ủy quyền (license server).
Ngoài việc đảm bảo việc thu thập thông tin và phản hồi thời gian thực, cho phép các nhà điều hành đối mặt nhanh chóng với các mối đe dọa, SAO còn đi sâu vào mẫu hành vi người dùng, xác định các hoạt động đáng ngờ và ngăn chặn can thiệp. Với các yêu cầu truy cập có các thông tin không khớp, ví dụ yêu cầu truy cập tại Hà Nội nhưng lại có các thông tin người dùng tại tỉnh khác thì các truy cập này sẽ bị rà soát,…/.
Việc vi phạm bản quyền trong lĩnh vực OTT (Over-The-Top) đã trở thành một vấn đề nghiêm trọng và phức tạp trong thời đại số hóa hiện nay. OTT là mô hình truyền hình và truyền thông trực tuyến, nơi nội dung âm nhạc, phim ảnh, và chương trình truyền hình được truyền tải qua internet và không đòi hỏi cơ sở hạ tầng truyền hình truyền thống.
Ngày 26/9/2023, tại Hà Nội, Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam (DCCA) phối hợp cùng Thủ Đô Multimedia tổ chức Tọa đàm “Giải bài toán bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc – điện ảnh – truyền hình số”.
Theo doanhnghiephoinhap.vn, số liệu Media Partners Asia cho thấy, Việt Nam nằm trong số ba nước dẫn đầu khu vực về số lượng vi phạm bản quyền, với 15,5 triệu người thường xuyên truy cập website lậu.
Ảnh minh họa.
Theo thống kê, có tới 80% vi phạm bản quyền diễn ra trên các nền tảng số và các nội dung bị vi phạm nhiều nhất là chương trình truyền hình, phim, nhạc, sách. Ước tính, thiệt hại năm 2022 vào khoảng 350 triệu USD.
Thông tin này được đưa ra tại tại tọa đàm “Giải bài bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc – điện ảnh – truyền hình số” do Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam, Hội Truyền thông số Việt Nam và Thủ Đô Multimedia phối hợp tổ chức mới đây.
Theo báo cáo của Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện nay, vi phạm bản quyền diễn ra hết sức phức tạp, có hàng loạt website vi phạm bản quyền (website lậu) các giải bóng đá cũng như phim. Theo số liệu từ SimilarWeb, hiện có khoảng 70 website bóng đá lậu, với hơn 1,5 tỷ lượt view trong những năm 2022, 2023.
Số liệu của SimilarWeb cũng chỉ ra rằng, có tới hơn 200 website phim lậu thu hút khoảng 120 triệu lượt xem/tháng, trong đó top 10 có hơn 66 triệu lượt xem mỗi tháng. Đặc biệt, thời gian gần đây phát hiện ra một số website lậu đã chuyển sang hình thức truyện tranh Anime của Nhật. Việc ăn cắp vi phạm bản quyền truyện tranh cũng đã nhận được sự phản ứng rất gay gắt của các đơn vị chủ sở hữu ở Nhật Bản về việc vi phạm bản quyền tại Việt Nam.
Từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023, Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử đã phối hợp với Cục An toàn thông tin và các chủ thể quyền để ngăn chặn gần 1.000 website bóng đá lậu như xoilac.1tiengruoi.link, xoivo4.com, coichua.net, tammao.tv, 90link.com, xoilac.live, xemtructiep.xyz… Danh sách các website vi phạm được công bố trên trang banquyen.gov.vn.
Ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm Bản quyền nội dung số, Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử – Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, điểm chung của các website trên là sử dụng tên miền quốc tế và dịch vụ ẩn giấu thông tin. Bên cạnh phát nội dung, chúng hiển thị quảng cáo độc hại, cá độ. Khi bị chặn, các website này liên tục đổi tên miền.
Tại tọa đàm, bà Phạm Thanh Thủy, phụ trách chống vi phạm bản quyền của truyền hình K+, dẫn số liệu Media Partners Asia cho thấy Việt Nam nằm trong số ba nước dẫn đầu khu vực về số lượng vi phạm bản quyền, với 15,5 triệu người thường xuyên truy cập website lậu. Nếu xét tên tỷ lệ dân số, Việt Nam dẫn đầu Đông Nam Á. Theo bà Thủy, trước đây tình trạng vi phạm có xuất hiện ở cả TV Box cài sẵn ứng dụng xem lậu. Tuy nhiên đến nay, phần lớn vi phạm xảy ra ở nền tảng số, như website, mạng xã hội.
Ông Nguyễn Ngọc Hân, Tổng Giám đốc Thủ Đô Multimedia, đánh giá khi mạng xã hội và các nền tảng OTT phát triển, việc bảo vệ bản quyền càng trở nên thách thức, khi khoảng 80% vi phạm nằm ở các nền tảng số. Các nhóm phát lậu có thể nằm tại Việt Nam, nhưng dùng phần mềm VPN giả địa chỉ, nhằm lấy nội dung từ nước ngoài và phát cho người Việt, ảnh hưởng đến doanh thu và uy tín của dịch vụ trong nước đã mua bản quyền. Ước tính vi phạm bản quyền nội dung khiến Việt Nam thiệt hại khoảng 350 triệu USD năm 2022.
Để ngăn chặn tình trạng trên, đại diện Trung tâm Bản quyền nội dung s, ông Phạm Hoàng Hải cho biết, phương thức chính đang được áp dụng là phối hợp với nhà mạng Việt để chặn truy cập từ người dùng đến website lậu. Cách làm này khiến lượt truy cập của các web phát bóng đá lậu giảm 98% trong mùa giải vừa qua. Ngoài ra, việc này cũng góp phần thay đổi thói quen người dùng. Khảo sát của tổ chức CAP cho thấy với các website bị chặn, 23% người dùng cho biết sẽ không truy cập nội dung tương tự, 60% tìm đến giải pháp miễn phí hợp pháp.
Tuy nhiên, theo ông Hải, vẫn có sự bất cập khi việc ngăn chặn chưa thống nhất giữa các nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) vì có ISP chặn luôn nhưng cũng có bên mất ba ngày để thực hiện, dẫn đến không mang lại tác dụng.
Bà Phạm Thanh Thủy cho biết, hiện nay có các biện pháp để đối phó với tình trạng vi phạm bản quyền trên môi trường số, cụ thể như biện pháp kỹ thuật – là tạo những mã, khóa để trộm không đột nhập được, ví dụ các nội dung sẽ được mã hóa bằng các biện pháp DRM. Khi một số đối tượng vẫn cố tình vi phạm dù đã có mã khóa, có thêm các biện pháp Fingerprint hay Watermarking – mỗi khách hàng khi đăng ký một thuê bao sẽ có một mã định danh, nếu người đó live stream lậu nội dung từ thuê bao của mình lên môi trường mạng, thì các đài truyền hình có cách thức kích hoạt mã thuê bao đó lên và do đó sẽ “tóm” được người vi phạm bản quyền này.
Cùng đó là nhóm các biện pháp pháp lý hỗ trợ cho các chủ thể sở hữu bản quyền, với 4 biện pháp về hành chính, dân sự, hình sự, Notice & Takedown (tạm dịch là “Gõ cửa và nói chuyện”). Tuy nhiên, theo bà Thủy, các biện pháp pháp lý khi thực hiện có nhiều khó khăn. Ngoài ra, trong điều kiện hiện nay, việc áp dụng biện pháp hành chính dân sự và hình sự rất nan giải, và thời gian kéo dài của các vụ việc rất dài, khoảng 2-3 năm và tiêu biểu như vụ Phimmoi đã kéo dài 4 năm.
Trung tâm Bảo vệ bản quyền số cũng như nhiều chuyên gia cho rằng, để phòng chống vi phạm bản quyền trên mạng một cách hiệu quả, đó là thiết lập đầu mối phối hợp giữa chủ sở hữu quyền, cơ quan quản lý nhà nước và các ISP; thiết lập cơ chế chặn linh hoạt – chặn đuổi các tên miền mới phát sinh sau khi chặn; áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp khác nhau để chặn truy cập (DNS, IP, CDN). Đồng thời, cần phát triển công cụ chặn tự động để các bên sử dụng nhằm giảm thiểu thời gian và nhân lực.
Vấn đề bảo vệ quyền sở hữu nội dung, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, đang đối mặt với rất nhiều khó khăn. Trong khi đó, việc xử lý vi phạm cũng đang gặp phải một số hạn chế, và biện pháp ngăn chặn vi phạm chưa được thống nhất.
Vào ngày 26/9/2023, tại Hà Nội, Liên minh Sáng tạo Nội dung Số Việt Nam (DCCA) đã phối hợp với Thủ Đô Multimedia tổ chức buổi Tọa đàm có chủ đề “Giải Quyết Vấn Đề Bảo Vệ Quyền Sở Hữu Nội Dung Cho Ngành Công Nghiệp Âm Nhạc, Điện Ảnh, và Truyền Hình Số”. Sau buổi hội thảo, báo điện tử sohuutritue.net cũng có bài đăng:
Ngày 26/9/2023, tại Hà Nội, Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam (DCCA) phối hợp cùng Thủ Đô Multimedia tổ chức Tọa đàm “Giải bài toán bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc – điện ảnh – truyền hình số”.
Tọa đàm đã chia sẻ thông tin về thực trạng vi phạm bản quyền nội dung số nói chung, cũng như ngành âm nhạc, điện ảnh và truyền hình số nói riêng, đồng thời thảo luận các khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi xâm phạm đến bản quyền. Bên cạnh đó, Thủ Đô Multimedia đã chia sẻ giải pháp Sigma Multi-DRM tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) trong bảo vệ bản quyền (tên thương mại Sigma Active Observer – SAO) giúp các nhà sở hữu nội dung, các nền tảng phát hành nội dung trực tuyến có thể bảo vệ được bản quyền các sản phẩm nội dung trên Internet.
Chia sẻ tại buổi tọa đàm, ông Phạm Hoàng Hải – Giám đốc Trung tâm Bản quyền Nội dung số, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử, Bộ TT&TT cho hay, hiện nay việc vi phạm bản quyền diễn ra rất phức tạp đã có hàng loạt website lậu vi phạm bản quyền bóng đá, đặc biệt là các giải đấu lớn mang tính thời sự như giải bóng đá ngoại hạng Anh, Cup C1 Châu Âu, các website lậu này có tới 1,5 tỷ lượt view trong năm 2022-2023.
Ngoài ra có hơn 200 website lậu thu hút khoảng 120 triệu lượt xem trên một tháng. Đặc biệt, trong thời gian gần đây, phát hiện một số website lậu đã bắt đầu chuyển sang hình thức ăn cắp nội dung truyện tranh của Nhật Bản. Việc vi phạm này đã chịu sự xử lý rất gay gắt từ phía nước Nhật.
Ông cũng chia sẻ về thực trạng: “Các tên miền vi phạm đặt máy chủ ở nước ngoài, và chủ sở hữu đều gắn quảng cáo cá độ cờ bạc trên các website. Các hình thức vi phạm điển hình là các chủ sở hữu bản quyền khi phát sóng đăng tải trên các nền tảng như OTT, trên truyền hình số mặt đất, truyền hình số vệ tinh thì đều bị các đối tượng lấy lại nội dung, sau đó livestream trên mạng xã hội cũng như các website vi phạm”.
Trước thực trạng này, Cục Phát thanh, truyền hình và thông tin điện tử đã phối hợp với Cục An toàn thông tin cũng như các Cục Sở hữu bản quyền thực hiện các biện pháp để phát hiện, sau đó xác minh và phối hợp với các đơn vị liên quan gửi thông tin đến các nhà cung cấp dịch vụ trung gian – ISP. Từ đó ngăn chặn người dùng internet tại Việt Nam có thể truy cập vào các website vi phạm, theo đó đã có gần 1000 website được ngăn chặn.
Tuy nhiên, ông Hải cũng chỉ ra những bất cập còn tồn tại như, biện pháp ngăn chặn chưa thống nhất giữa các ISP, thời gian chặn chưa thống nhất giữa các ISP, có ISP chặn ngay lập tức, có ISP chặn sau 3 ngày làm việc hoặc lâu hơn. Chưa linh hoạt để đối phó tên miền mới – những đối tượng vi phạm đổi tên miền rất nhanh, sau đó thông báo tên mới trong các nhóm kín trên mạng xã hội như telegram, facebook, zalo…
Toàn cảnh Tọa đàm
Trong khi đó, Luật sư Phạm Thanh Thuỷ – Phụ trách Chống vi phạm bản quyền K+ cũng chỉ ra những khó khăn mà các nhà cung cấp truyền hình OTT và các hãng phát hành trực tuyến phải đối mặt. Theo bà, đó chính là lỗ hổng quyền kỹ thuật số (DRM), cụ thể là việc lợi dụng sự giả mạo gói tin để đánh lừa máy chủ ủy quyền (License Server) và qua mặt việc xác thực cấp quyền lấy nội dung cho các tài khoản không đủ tin cậy.
Bên cạnh đó là vấn đề dùng thiết bị quay màn hình để phát lại hay vấn đề khai thác các Mạng riêng ảo (VPN) để né tránh hạn chế địa lý, cho phép truy cập nội dung từ quốc gia này phân phối nội dung trái phép tại một quốc gia khác.
Có thể thấy, mặc dù đã có nhiều giải pháp và sự chung tay của cộng đồng về bảo vệ bản quyền, song hiệu quả vẫn ở quy mô nhỏ và chưa đủ để chặn đứng, đẩy lùi vi phạm bản quyền điện ảnh, âm nhạc và truyền hình số. Ở phần thảo luận, các đại biểu, diễn giả, khách mời tiếp tục chia sẻ các kinh nghiệm đối phó với vấn nạn này. Theo đó, có ba nhóm giải pháp. Trong đó hai cách truyền thống đã có từ lâu: một là các giải pháp kỹ thuật, các công nghệ mới được liên tục phát triển tính năng nhằm mã hoá nội dung hoặc truy xuất vi phạm…; hai là các biện pháp pháp lý để hỗ trợ chủ sở hữu bản quyền, gồm hành chính, dân sự, hình sự.
Nhóm giải pháp thứ ba là một xu hướng mới, đã được áp dụng thành công ở nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới, đó là chặn truy cập và “Knock and Talk” (tạm dịch: gõ cửa và nói chuyện, cụ thể là tìm ra danh tính và nhân thân của người đứng đầu vi phạm rồi trực tiếp gặp và yêu cầu dừng mọi vi phạm).
Sự bùng nổ của cuộc cách mạng số hóa trong lĩnh vực truyền hình đã và đang đối diện với những rào cản chưa từng thấy trong việc bảo vệ quyền sở hữu nội dung và bảo mật thông tin. Điều này đòi hỏi sự phát triển và áp dụng các giải pháp mới để đảm bảo rằng nội dung không bị xâm phạm bởi các nguy cơ liên quan đến vi phạm bản quyền.
Vào ngày 26/9, sự kiện với chủ đề “Giải quyết vấn đề bảo vệ quyền sở hữu trong ngành công nghiệp âm nhạc, điện ảnh và truyền hình số” đã được tổ chức bởi Hội Truyền thông Số Việt Nam (VDCA) và Thủ Đô Multimedia. Sự kiện này nhằm mục tiêu tìm kiếm các giải pháp sáng tạo để đối phó với những thách thức đang tồn tại trong ngành này. Sau buổi hội thảo, trang tin tức trực tuyến dantri.com đã đăng bài viết chia sẻ thông tin về sự kiện này:
Cơ quan chức năng đã áp dụng nhiều biện pháp khác nhau để ngăn chặn các trang web phát bóng đá, phim lậu tại Việt Nam, nhưng “cuộc chiến” chống các trang web vi phạm bản quyền vẫn gặp nhiều khó khăn.
Các trang web vi phạm bản quyền nội dung xuất hiện tràn lan, khó kiểm soát
Ngày 26/9, tại Hà Nội, Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam, Hội Truyền thông số Việt Nam và công ty truyền thông Thủ Đô Multimedia phối hợp tổ chức tọa đàm “Giải bài toán bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc – điện ảnh – truyền hình số”.
Ông Vũ Kiêm Văn, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký hội Truyền thông số Việt Nam, phát biểu khai mạc tọa đàm.
Buổi tọa đàm chủ yếu tập trung vào các lĩnh vực thường xuyên bị vi phạm bản quyền nội dung, bao gồm điện ảnh, truyền hình số, âm nhạc…
Phát biểu khai mạc tọa đàm, ông Vũ Kiêm Văn – Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký hội Truyền thông số Việt Nam (VDCA) khẳng định vấn đề bảo vệ bản quyền nội dung, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số như hiện nay, đang gặp rất nhiều khó khăn, thách thức.
Ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc trung tâm Bản quyền nội dung số, trực thuộc Cục Phát thanh truyền hình và thông tin điện tử (Bộ TT&TT), cũng đồng tình quan điểm này. Theo ông Hải, tình trạng vi phạm bản quyền tại Việt Nam hiện diễn ra rất phức tạp, có hàng loạt trang web vi phạm bản quyền (website lậu) phát sóng trái phép các giải bóng đá, chiếu phim lậu…
Ông Hải dẫn số liệu thống kê từ SimilarWeb cho biết từ tháng 8/2022 đến 8/2023, tính riêng 70 trang web phát bóng đá lậu đã thu hút hơn 1,5 tỷ lượt xem tại Việt Nam. Số liệu từ SimilarWeb cũng cho biết hơn 200 trang web phát phim lậu đã thu hút khoảng 120 triệu lượt xem/tháng, riêng 10 trang web chiếu phim lậu lớn nhất có hơn 66 triệu lượt xem/tháng.
Không chỉ vi phạm bản quyền nội dung thể thao hay điện ảnh, nhiều trang web còn vi phạm bản quyền truyện tranh Nhật Bản. Ông Hải cho biết tình trạng vi phạm bản quyền truyện tranh tại Việt Nam cũng đã nhận được nhiều phản ứng rất gay gắt của các đơn vị sở hữu bản quyền ở Nhật Bản.
Đặc điểm của các trang web vi phạm bản quyền nội dung đó là sử dụng tên miền và máy chủ đặt tại nước ngoài, ẩn giấu thông tin chủ sở hữu, hoạt động công khai và thay đổi tên miền liên tục mỗi khi bị chặn.
Hình thức vi phạm điển hình của các trang web vi phạm bản quyền là ngay sau khi chủ sở hữu bản quyền phát sóng nội dung lên các nền tảng như dịch vụ truyền hình trực tuyến, truyền hình số mặt đất… các đối tượng sẽ thực hiện hành vi vi phạm bằng cách livestream nội dung lên mạng xã hội hoặc cắt ghép, đăng tải nội dung lên các trang web.
“Tình trạng vi phạm bản quyền nội dung số rất tràn lan trên internet, đơn cử như một trận đấu được chiếu trên kênh K+ và các đơn vị đồng phân phối của K+ thì lập tức nó cũng được chiếu trên các trang web, app lậu”, luật sư Phạm Thanh Thủy, phụ trách chống vi phạm bản quyền của truyền hình số K+, chia sẻ.
Luật sư Thủy chia sẻ thêm, theo số liệu thống kê của Media Partners Asia, Việt Nam hiện đứng thứ 3 trong khu vực và thứ 9 trên thế giới về tỷ lệ vi phạm bản quyền, với 15,5 triệu người thường xuyên truy cập và xem nội dung trên các trang web lậu.
Những biện pháp ngăn chặn các trang web vi phạm bản quyền nội dung
Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử cho biết đang phối hợp với Cục An toàn thông tin và những bên sở hữu bản quyền… áp dụng nhiều biện pháp khác nhau để ngăn chặn các trang web lậu.
Một trong những biện pháp phổ biến nhất đó là xác minh, điều tra các trang web lậu và gửi yêu cầu đến các nhà cung cấp dịch vụ internet (ISP) để ngăn chặn người dùng Việt Nam truy cập vào các trang web vi phạm.
Phimmoi.net, một trong những trang web xem phim lậu lớn nhất tại Việt Nam, đã bị ngăn chặn.
Theo thống kê, từ tháng 8/2022 đến tháng 8/2023, Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử đã phối hợp với Cục An toàn thông tin và các chủ thể bản quyền đã ngăn chặn được gần 1.000 website bóng đá lậu như xoilac.1tiengruoi.link, xoivo4.com, coichua.net, tammao.tv, 90link.com, xoilac.live, xemtructiep.xyz…
Danh sách các website vi phạm được công bố và liên tục cập nhật trên trang banquyen.gov.vn.
Biện pháp chặn truy cập vào các trang vi phạm bản quyền đã phát huy hiệu quả, góp phần thay đổi thói quen của người dùng.
Tuy vậy, biện pháp kỹ thuật nêu trên vẫn đang tồn tại một số bất cập, đó là thời gian chặn vẫn chưa có sự thống nhất giữa các ISP; có ISP chặn ngay lập tức, nhưng có ISP chặn sau 3 ngày làm việc hoặc lâu hơn. Ngoài ra, giải pháp này chỉ ngăn chặn truy cập với người dùng tại Việt Nam, trong khi người dùng các quốc gia khác vẫn truy cập được các trang web vi phạm.
Đại diện Trung tâm bảo vệ bản quyền nội dung số cũng đề xuất các giải pháp cần hướng tới để phòng chống vi phạm bản quyền trên mạng một cách hiệu quả.
Đó là thiết lập đầu mối phối hợp giữa chủ sở hữu bản quyền, cơ quan quản lý nhà nước và các ISP; thiết lập cơ chế chặn linh hoạt các tên miền web lậu mới phát sinh sau khi trang web cũ đã bị chặn; áp dụng các biện pháp kỹ thuật phù hợp khác nhau để chặn truy cập (DNS, IP, CDN). Đồng thời, cần phát triển công cụ chặn tự động để các bên sử dụng nhằm giảm thiểu thời gian và nhân lực.
Xem chi tiết tại: https://dantri.com.vn/suc-manh-so/cuoc-chien-chong-web-bong-da-phim-lau-tai-viet-nam-gap-nhieu-kho-khan-20230927001151621.htm
Sự chuyển đổi số trong ngành truyền hình đang đối mặt với những khó khăn chưa từng thấy trong việc bảo mật và bảo vệ quyền sở hữu nội dung, điều này đòi hỏi sự xuất hiện của các giải pháp mới để đảm bảo rằng nội dung không bị xâm phạm bởi các nguy cơ liên quan đến vi phạm bản quyền. Vào ngày 26/9, với chủ đề “Giải quyết vấn đề bảo vệ quyền sở hữu trong ngành công nghiệp âm nhạc, điện ảnh và truyền hình số,” Hội Truyền thông Số Việt Nam (VDCA) đã hợp tác cùng Thủ Đô Multimedia tổ chức sự kiện nhằm tìm ra các giải pháp sáng tạo cho những thách thức này. Sau buổi hội thảo, trang tin tức trực tuyến dangcongsan.vn cũng có bài chia sẻ:
Cuộc cách mạng số hóa trong lĩnh vực truyền hình đã và đang mang đến những thách thức chưa từng có trong việc bảo mật và bảo vệ bản quyền nội dung, đặt ra yêu cầu có những giải pháp mới để bảo vệ nội dung khỏi hàng loạt các rủi ro về xâm hại bản quyền…
Đây là phát biểu của ông Vũ Kiêm Văn, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Hội truyền thông số Việt Nam (VDCA) tại tọa đàm “Giải bài toán bảo vệ bản quyền cho ngành công nghiệp âm nhạc – điện ảnh – truyền hình số” do Liên minh Sáng tạo nội dung số Việt Nam (DCCA) phối hợp cùng Thủ Đô Multimedia tổ chức ngày 26/9 tại Hà Nội.
Theo ông Văn, vấn đề bảo vệ bản quyền nội dung, đặc biệt là trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay đang gặp rất nhiều thách thức. Đã có nhiều hội nghị, hội thảo bàn về vấn đề này, cho thấy đây là vấn đề đang được các doanh nghiệp sáng tạo, kinh doanh nội dung số hết sức quan tâm.
Ông Vũ Kiêm Văn, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký VDCA phát biểu tại tọa đàm (Ảnh: Thu Quyên)
Nhận thức được xu hướng đó, cách đây hơn 3 năm, VDCA đã ra mắt Trung tâm Bản quyền số. Nhiều tổ chức xã hội – nghề nghiệp, doanh nghiệp về khai thác và bảo vệ bản quyền cũng đã ra đời tập trung vào phim, âm nhạc, game…, tạo thành một lực lượng ngày càng đông đảo cùng chung tay góp sức trong công cuộc bảo vệ bản quyền số. Do đó, toạ đàm tập trung vào những lĩnh vực khá đặc thù, có nhiều vụ việc vi phạm về bản quyền nhất trong thời gian qua và cũng khó xử lý nhất.
Trong bối cảnh phân phối nội dung kỹ thuật số đang diễn ra sôi động, sự phát triển nhanh chóng của các nền tảng truyền hình OTT (Over-The-Top) và các nhà phát hành phim trực tuyến đã đưa người dùng tới một thời kỳ tiêu thụ nội dung giải trí hoàn toàn mới mẻ. Sự thuận tiện trong việc truy cập phim, chương trình truyền hình và sự kiện âm nhạc trực tiếp trên các thiết bị đã làm biến đổi cách khán giả tương tác với nội dung.
Còn theo ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm bản quyền Nội dung số, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông, các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình OTT tại Việt Nam và các hãng phát hành phim trực tuyến như Netflix, Hulu, Hotstar đã trở thành những nhân tố quan trọng trong hệ sinh thái giải trí Internet khi đáp ứng nhu cầu nội dung không giới hạn. Vì vậy, việc đảm bảo tính toàn vẹn và độc quyền cho các nội dung phát hành đã trở thành một vấn đề quan trọng, là bài toán mà các nhà sở hữu và phát hành nội dung ngày càng coi trọng.
“Việc ngăn chặn vi phạm bản quyền được cơ quan chức năng nỗ lực xử lý xong vẫn gặp không ít khó khăn”, ông Phạm Hoàng Hải, Giám đốc Trung tâm bản quyền Nội dung số, Cục Phát thanh Truyền hình và Thông tin Điện tử, Bộ Thông tin và Truyền thông chia sẻ tại sự kiện (Ảnh: Thu Quyên)
Mặc dù các biện pháp chặn tên miền cũng đã bắt đầu được thực thi tại Việt Nam, các giải pháp quản lý quyền kỹ thuật số (DRM) như Widevine, FairPlay và PlayReady đã được triển khai để ngăn chặn truy cập và phân phối trái phép, nhưng các giải pháp bảo vệ bản quyền hiện vẫn chưa đủ, đòi hỏi một phương pháp đa chiều để giải quyết các rủi ro đang hiện hữu.
Đặc biệt, vấn đề mà các nhà cung cấp nội dung đối mặt trong lỗ hổng DRM là việc lợi dụng sự giả mạo gói tin để đánh lừa máy chủ ủy quyền (License Server) và qua mặt việc xác thực cấp quyền lấy nội dung cho các tài khoản không đủ tin cậy.
Bên cạnh lỗ hổng của DRM, các nhà cung cấp truyền hình OTT và hãng phát hành trực tuyến còn phải đối mặt với một loạt các rủi ro khác đòi hỏi các giải pháp bảo vệ bản quyền toàn diện như: Vấn đề dùng thiết bị quay màn hình để phát lại hay vấn đề khai thác các mạng riêng ảo (VPN) để né tránh hạn chế địa lý, cho phép truy cập nội dung từ quốc gia này phân phối nội dung trái phép tại một quốc gia khác…
Nhằm đối phó với những mối đe dọa đa dạng này, bên cạnh những chính sách điều hành, quản lý, yếu tố công nghệ cũng sẽ đóng vai trò rất quan trọng. Trước thực tế này, Sigma Multi-DRM giới thiệu một biện pháp bảo vệ đột phá – Sigma Active Observer (SAO). Đây là giải pháp đổi mới vượt xa các hạn chế của các giải pháp DRM truyền thống, cung cấp một cơ chế phòng thủ linh hoạt và tích cực, chủ động phát hiện và thông báo các nguy cơ vi phạm bản quyền.
Với các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình OTT và các nhà phát hành phim, nhạc trực tuyến, việc đón nhận Sigma Multi-DRM với tích hợp SAO tạo thành một chiến lược bảo vệ toàn diện. Bằng cách áp dụng giải pháp năng động này, các nhà cung cấp nội dung có thể giải quyết được những nguy cơ quan trọng như: Bảo vệ khỏi mối đe dọa đa chiều, Bảo vệ các nội dung độc quyền; Nâng cao uy tín thương hiệu; Tối ưu doanh thu; và Sự chủ động trong bảo mật.
Có thể nói, với môi trường phân phối nội dung ngày càng rộng lớn và vấn đề vi phạm bản quyền nội dung số ngày càng phức tạp, đối mặt với các mối đe dọa đa dạng là vấn đề sẽ tồn tại trong môi trường kỹ thuật số./.
Phản hồi gần đây